Heb je ooit wel eens last gehad van een vervelende spierknoop in je schouder die pijn veroorzaakt? Een lokale verharding van een spier in je nek die de bewegelijkheid beperkt? Of een pijnlijke plek aan de zijkant van je bil die uitstraalt in je been? Dan ben je zeker niet de enige! Dit noemen we triggerpoints. In deze blog leer je alles over deze triggerpoints.
Een triggerpoint is een lokale verharding of opbolling een spier die erg hard en pijnlijk aan kan voelen. Deze kan op meerder plekken in de spier liggen. We maken onderscheid in twee soorten triggerpoints: de actieve en de latente triggerpoints.
Actieve triggerpoints
Actieve triggerpoints zijn verhardingen die spontaan pijn kunnen veroorzaken zonder enige druk of belasting op dit gebied. Wanneer je een actief triggerpoint hebt, kan je een vervelende aanhoudende pijn ervaren in dit gebied zonder dat je dit gebied gebruikt. Verandering van positie geeft dan slechts tijdelijk verlichting.
Latente triggerpoints
Latente triggerpoints hoef je niet direct last van te hebben, behalve als er directe druk op wordt uitgeoefend. Deze punten blijven dan ook vaak onopgemerkt, totdat ze direct belast worden. Latente triggerpoints kunnen wel actief worden als de spier onvoldoende rust krijgt en verder wordt belast.
Uitstralende pijn
Het interessante aan triggerpoints is dat ze niet alleen op de plek zelf pijn kunnen veroorzaken, maar ook een uitstralende pijn kunnen geven naar andere delen van het lichaam. Dit fenomeen staat ook wel bekend als “referred pain”. Hoofdpijn kan bijvoorbeeld komen door een triggerpoint rondom de nek en een uitstralende pijn in je hand kan komen van een triggerpoint bij je schouderblad (zie figuur 1).
Gelukkig is de medische wetenschap de afgelopen jaren met sprongen vooruitgegaan, maar toch weten we nog niet precies wat er zich binnenin de spier afspeelt op het gebied van triggerpoints. Zonder te diep in de stof te duiken, kunnen we zeggen dat er wel verschillende theorieën bekend zijn over wat er op celniveau gebeurt. Maar er heerst nog geen overeenstemming tussen de verschillende wetenschappelijke theorieën, belangrijker is wat we wél weten: wat zijn de oorzaken en hoe kan je dit beïnvloeden?
Triggerpoints ontstaan vaak als reactie op vormen van stress of overbelasting van spieren, zoals:
Oorzaken tussen verschillende patiënten kunnen variëren, maar een combinatie van uiteenlopende factoren kan de kans op triggerpoints vergroten.
Veelvoorkomende plaatsen in het lichaam zijn de rug en nek, maar in theorie kan je in iedere spier in het lichaam een triggerpoint krijgen. Het moet dan echter wel om een skeletspier gaan. Skeletspieren zijn alle spieren in het lichaam die je zelf bewust kan gebruiken, zoals spieren in je arm, been, rug, nek etc. Het hart en de wanden van bloedvaten zijn wel spieren, maar behoren niet tot deze groep.
Allereerst is het van belang om aandacht te besteden aan de signalen die het lichaam je geeft. Voel je regelmatig pijn, spanning of stijfheid in bepaalde spieren? Is het een zeurende pijn die door je houding aan te passen wel tijdelijk verlichting kan bieden, maar niet geheel verdwijnt? Herken je je klachten in één van de plaatjes hierboven? Dan kan het zijn dat je te maken hebt met een actief triggerpoint. Dit kan je zelf onderzoeken door te drukken op deze spieren en op zoek te gaan naar gevoelige knopen of verharde spieren. De beste manier is om dit na te laten kijken door je fysiotherapeut. Deze kan namelijk vaststellen of het ook daadwerkelijk een triggerpoint is die de klachten veroorzaakt, of dat het toch een ander probleem is. Ook kan de therapeut helpen bij de behandeling en preventie van spierkopen zoals je hieronder in de volgende alinea kan lezen.
We weten nu wat triggerpoints zijn en hoe ze ontstaan, maar hoe kan dit behandeld worden? Voor de behandeling is het zeker aan te raden om de hulp van een professional in te schakelen. Fysiotherapeuten zijn getraind en hebben kennis in het begrijpen van dit soort klachten. Ze hebben een uitgebreide kennis op het gebied van anatomie, fysiologie en bewegingsmechanismen. Ieder lichaam is uniek en oorzaken en reacties op triggerpoints kunnen variëren. De fysiotherapeut is in staat om een behandelprogramma op maat te maken dat is afgestemd op de persoonlijke behoefte van de patiënt. Voor het behandelen van triggerpoints hebben therapeuten een ruime keuze aan effectieve behandelmethodes. Na het kiezen van een geschikte behandelmethode kunnen fysiotherapeuten de voortgang van de behandeling volgen en waar mogelijk aanpassen. Zo blijft de behandeling dynamisch en aangepast aan de behoefte van de patiënt. Bekende behandelmethoden bij triggerpoints zijn:
De therapeut bepaalt in samenspraak met de patiënt de beste behandelmethode.
Als we terugkijken naar de besproken oorzaken van triggerpoints, zal je zien dat je veel van deze factoren kan beïnvloeden. Het verminderen of zelfs wegnemen van deze oorzaken is vaak al erg effectief. De grootste winst zal bij patiënten te behalen zijn op de volgende punten:
Belangrijk is dat je voldoende beweegt, let op je (zit)houding en wees zuinig met je lichaam. Het lijken allemaal simpele stappen, maar ze kunnen een groot verschil maken in het voorkomen van triggerpoints. Daarvoor moet je ze echter wel consistent blijven doen.
Herken jij jezelf in de klachten van dit artikel? Neem dan gerust contact op met onze praktijk. Ons team staat graag voor je klaar.
Dommerholt, J., Grieve, R., Layton, M., & Hooks, T. (2015). An evidence-informed review of the current myofascial pain literature—January 2015. Journal of Bodywork and Movement Therapies, 19(1), 126-137. https://doi.org/10.1016/j.jbmt.2014.11.006
Shah, J. P., & Gilliams, E. A. (2008). Uncovering the biochemical milieu of myofascial trigger points using in vivo microdialysis: An application of muscle pain concepts to myofascial pain syndrome. Journal of Bodywork and Movement Therapies, 12(4), 371-384. https://doi.org/10.1016/j.jbmt.2008.06.006
