Peesklachten komen veel voor en kunnen een grote impact hebben op je sportprestaties. Denk hierbij aan een achillespeesblessure, tennisarm, hielspoor en een liesblessure. In deze blog leggen we uit wat peesklachten zijn, hoe je ze kunt voorkomen, welke klachten vaak voorkomen en hoe je ervan kan herstellen.
Pezen zijn sterke banden die spieren met botten verbinden. Ze spelen een erg belangrijke rol bij het overbrengen van de kracht van spieren naar de botten. Mede hierdoor kan het lichaam bewegen. Pezen bestaan voornamelijk uit bundels van een soort flexibel touw dat men collageenvezels noemt. Deze zorgen ervoor dat een pees niet gemakkelijk scheurt, zelfs als ze onder zware belasting staan. Tegelijkertijd zorgt de flexibiliteit van de vezels ervoor dat ze kunnen uitrekken zonder te beschadigen.
Een bijzonder kenmerk van pezen is dat ze elastische energie opslaan, bijvoorbeeld tijdens de landing bij het hardlopen, en deze energie direct weer gebruiken bij de volgende afzet. Hierdoor is de afzet krachtiger en efficiënter. Maar deze vorm van energie kan ook een nadeel hebben, explosieve oefeningen zoals rennen en springen, zorgen voor extra belasting op de pees. Als pezen niet goed voorbereid zijn op deze explosieve vorm van bewegen, kunnen ze overbelast raken, wat uiteindelijk tot blessures kan leiden.
Peesklachten ontstaan meestal door overbelasting. Overbelasting houdt in dat iets meer te verduren krijgt dan het daadwerkelijk aankan. Dit kan gebeuren door te intensief sporten zonder voldoende rust. Overbelasting leidt tot microscopische scheurtjes in het weefsel, die het lichaam probeert te herstellen. Als de belasting echter aanhoudt, raakt dit herstelproces verstoord en kan de pees verder beschadigd raken.
De volgende factoren kunnen het risico op een overbelaste pees vergroten:
Peesklachten komen niet alleen voor bij volwassenen, ook kinderen kunnen ermee te maken krijgen. Naast de peesblessures die in deze blog worden besproken, kunnen kinderen ook specifieke blessures ontwikkelen die verband houden met hun snelle groei. Lees hier meer over groei gerelateerde klachten bij kinderen.
Peesklachten kunnen enorm variëren, afhankelijk van de ernst van de blessure. Het is belangrijk om verschillende symptomen te herkennen en te begrijpen wat je moet doen. Dit zal helpen bij je herstel, en belangrijker, het kan voorkomen dat een nog relatief onschuldige peesklacht zich ontwikkelt tot een langdurige blessure.
Fase 1: Beginnende peesklachten
Symptomen: Milde pijn en stijfheid na lichamelijke activiteit, soms ook de volgende ochtend. De klachten verdwijnen vaak vanzelf bij voldoende rust.
Wat te doen: Vermijd activiteiten die de pijn kunnen verergeren, maar ontzie de pees niet volledig. Kijk kritisch naar je schoenen, de ondergrond waarop je sport en de intensiteit of frequentie van je training. Pas dit aan waar nodig en werk aan je kracht en flexibiliteit. Een fysiotherapeut kan je hierbij helpen.
Fase 2: Verergerende peesklachten
Symptomen: Aanhoudende pijn, ook tijdens het sporten, vooral aan het begin van de activiteit. De pijn vermindert soms na een goede warming-up, maar kan later weer terugkomen. Na de activiteit kan je de eerste uren zelfs in rust pijn ervaren.
Wat te doen: Beperk je fysieke belasting verder en zoek hulp van een fysiotherapeut. Actief herstel met oefeningen is essentieel in deze fase om de klachten onder controle te krijgen.
Fase 3: Chronische peesklachten
Symptomen: Pijn en stijfheid zijn constant aanwezig, zelfs bij dagelijkse activiteiten. Sporten is nauwelijks mogelijk door de pijn. In deze fase moet je oppassen dat de vezels in de pees niet blijvend beschadigd raken.
Wat te doen: Stop direct met sporten en zoek zo snel mogelijk hulp van een fysiotherapeut. In deze fase is een uitgebreid behandelplan nodig, mogelijk in samenwerking met andere specialisten.
Allereerst wil je relatieve rust voor de pees. Dit betekent dat je geen activiteiten of bewegingen mag maken die de klacht kunnen provoceren, vaak zijn dit snelle en explosieve bewegingen zoals springen en sprinten. De pees helemaal ontzien is ook niet gewenst, omdat na een rustperiode de pijn vaak wel is afgenomen maar tegelijkertijd de pees niet sterker is geworden. Daarom moet de belastbaarheid van de pees worden vergroot, dit doe je met gerichte training.
Effectieve trainingen bij peesklachten
Actieve oefentherapie is een van de meest effectieve manieren om van je peesklachten af te komen. Oefeningen gericht op spierkracht, stabiliteit en mobiliteit kunnen een zeer positieve invloed hebben op het peesherstel. De pees moet namelijk, afhankelijk van de sport die je beoefent, weer in staat zijn om explosieve bewegingen op te kunnen vangen. Dit vraagt om een zorgvuldig opbouwende aanpak.
Fase 1: Krachtopbouw met zware en langzame oefeningen
In de eerste fase ligt de focus op het geleidelijk versterken van de spieren rondom de geblesseerde pees. Het voordeel van pezen is, dat deze vaak wel met zware gewichten onder langzame bewegingen belast kan worden. Ook kan er worden gekozen voor isometrische oefeningen, waarbij de spieren wel worden aangespannen zonder dat er wordt bewogen. Deze manier van trainen zorgt ervoor dat de pees voldoende tijd heeft om aan de belasting te wennen en zich aan te passen. Niet alleen de spierkracht wordt verbeterd, maar ook de peesstructuur zelf.
Fase 2: Overgang naar dynamische en explosieve bewegingen
Als de spierkracht is toegenomen wordt het tijd de pees voor te bereiden op meer specifieke bewegingen van je sport. In deze fase verschuift de focus naar dynamische en explosieve oefeningen. Oefeningen in deze fasen kunnen bestaan uit sprongvormen, sprintjes en plotselinge richtingsveranderingen. Het gewicht dat je gebruikt in deze fase is lager, maar de snelheid waarmee je beweegt ligt hoger.
* In werkelijkheid omvat een herstelprogramma meer fasen dan deze twee, maar voor een vereenvoudigde uitleg zijn deze voldoende.
De oefentherapie kan binnen de fysiotherapie aangevuld worden met de volgende behandelopties:
We begrijpen hoe frustrerend peesklachten kunnen zijn, zeker als ze je belemmeren in het uitoefenen van je favoriete sport. Pezen spelen een belangrijke rol in ons bewegen, maar ze kunnen kwetsbaar zijn voor overbelasting. Door peesblessures op tijd te herkennen en de juiste stappen te ondernemen, kun je niet alleen sneller herstellen, maar ook sterker terugkomen. Onze fysiotherapeuten staan klaar om je hierin te begeleiden.
Beyer, R., Kongsgaard, M., Hougs Kjær, B., Øhlenschlæger, T., Kjaer, M., & Magnusson, S. P. (2015). Heavy slow resistance versus eccentric training as treatment for Achilles tendinopathy: A randomized controlled trial. The American Journal of Sports Medicine
Cook, J. L., & Purdam, C. R. (2009). Is tendon pathology a continuum? A pathology model to explain the clinical presentation of load-induced tendinopathy. British Journal of Sports Medicine
Gaida, J. E., & Cook, J. L. (2013). Risk factors for overuse tendinopathy. Sports Medicine
